“`html
Kanser, son yıllarda dünya genelinde hızla yayılan hastalıklardan biri haline gelmiştir. Günümüzde her üç kişiden birinin kanserle karşılaşma olasılığı bulunuyor. Ancak, sağlık uzmanları bu hastalığın çoğu türünün önlenebilir olduğunu vurguluyor. Beslenme alışkanlıklarındaki değişimlerin, kanserle mücadelede kritik bir rol oynadığı belirtiliyor.
Araştırmacılara göre, kırmızı ve işlenmiş etler, fast food, alkol ve şekerli içecekler gibi yiyeceklerin tüketimi kanser riskini artırıyor. Seattle’daki Fred Hutchinson Kanser Merkezi’nde çalışan Dr. Johanna Lampe, “Tangiy kalmak ne yiyeceğimiz konusunda oldukça karmaşık” diyor.
Beslenme araştırmaları genellikle bir yıl boyunca insanların ne yediğini sorguluyor, bu da verilerin güvenilirliğini zayıflatıyor. Dr. Lampe, “Ayrıca, bir gıda maddesinin sağlık üzerindeki etkisini anlamak karmaşık çünkü yaşam tarzı, çevresel faktörler, hormonlar ve genetik unsurlar da devreye giriyor” açıklamasında bulundu.
Amerikan Kanser Araştırmaları Enstitüsü Başkan Yardımcısı Dr. Nigel Brockton ise, “Tek başına bir gıda kanseri önleyemez. Ancak, sağlıklı bir beslenme tarzı ciddi şekilde riski azaltabilir” ifadelerini kullandı. Peki, kanser riskini düşürmek için hangi yiyecekleri tüketelim?
Brokoli ve Turpgiller Ailesi Üyeleri
Brokoli, karnabahar ve diğer turpgiller, izotiyosiyanat adı verilen bir bileşenin en iyi kaynaklarındandır. Dr. Lampe, bu bileşenin hücrelerin toksinleri yok etmesine ve kendilerini onarmasına yardımcı olduğunu belirtiyor ve bunun kanseri önlemede önemli bir rol oynadığını vurguluyor.
Brokoli sapları sülforafan açısından zengindir ve bu madde, hücrelerdeki günlük hasarları minimize etmeye yardımcı olabilir. Araştırmalar, bu bileşiğin prostat, meme ve kolorektal kanser gibi birçok kanser türüne karşı koruyucu etkilerini ortaya koymaktadır. Haftada 4-5 porsiyon turpgil sebze tüketmek, kanser ve diğer kronik hastalıkların riskini azaltma noktasında oldukça etkilidir.
Domates ve Domates Türevleri
Araştırmalar, domates tüketiminin prostat kanseri riskini azaltabileceğini göstermektedir. Domatesin bu etkisi, güçlü bir antioksidan olan likopen maddesinden kaynaklanmaktadır.
Houston’da beslenme dersleri veren Dr. Nancy Moran, “Likopenin tek başına prostat kanserine karşı koruma sağladığı söylenemez. Fakat sınırlı araştırmalar, likopenin diğer bazı kanser türlerine karşı da etkili olabileceğini ortaya koyuyor” diyerek tabloyu genişletiyor.
Dr. Moran, domateslerin kesilmesi ve pişirilmesi gibi işlemlerin, vücudun likopeni emmesini daha kolay hale getirdiğini, ayrıca domatesi zeytinyağı gibi sağlıklı yağlarla tüketmenin fayda sağladığını belirtmektedir.
Fasulye ve Diğer Baklagiller
Siyah fasulye, nohut ve mercimek gibi baklagiller, protein ve lif açısından zengin gıdalardır. Dr. Brockton, lifin bağırsak sağlığı için kritik önemde olduğunu ifade ediyor.
Lifin, kolorektal kanserin önlenmesinde de oldukça etkili olduğu söyleniyor. Dr. Brockton, bağırsaklardaki bakterilerin lifleri parçalayarak sağlıklı hücrelerin korunmasına yardımcı olduğunu ifade etti.
Colorado State Üniversitesi Kanser Önleme Laboratuvarı direktörü Dr. Henry Thompson, fasulye ve nohut gibi gıdaların tüketiminde obeziteyle ilişkili pek çok kanserin önlenmesi arasında bir bağlantının bulunduğunu belirtiyor.
Devam eden bir klinik çalışmada, konserve fasulye tüketiminin kanser riskini azaltıp azaltmadığı inceleniyor. Dr. Brockton, koruyucu etkiler için günde yaklaşık 30 gram baklagil tüketmenin yeterli olacağını ve bunun iki küçük su bardağına denk geldiğini açıkladı.
Kuru Yemişler, Özellikle Ceviz
Ağaç yemişleri, sağlıklı yağlar, protein ve lif açısından son derece besleyicidir ve bu gıdaların çeşitli kanser türleri riskini azalttığı gösterilmiştir. Ceviz, yüksek miktarda ellagitanen içermekte ve bu madde, bağırsak bakterileri tarafından kanserin büyümesini yavaşlatan bileşiklere dönüştürülmektedir.
Connecticut Üniversitesi’nde görev yapan Dr. John Birk, ceviz tüketiminin kalın bağırsak üzerindeki etkilerini araştırdıklarını ve bu kişilerin kolon duvarlarının daha sağlıklı göründüğünü aktardı.
Araştırmalara göre, günde ortalama bir avuç kuruyemiş tüketmek birçok sağlık faydası sağlayabilmektedir.
Yumuşak Meyveler
Çilek, yaban mersini ve ahududu gibi meyveler, C vitamini ve flavonoidler açısından zengin olup, vücut hücrelerini kanserle ilişkilendirilen stres faktörlerinden koruma yeteneği bulunur. Dr. Brockton, bu meyvelerdeki antosiyaninlerin de anti-inflamatuar etkileri olduğunu belirtiyor.
Maine Üniversitesi’nden Dr. Dorothy Klimis-Zacas, bu meyvelerin bazı bileşenlerinin kanserin gelişim sürecini yavaşlattığı yönünde artan kanıtların bulunduğunu belirtiyor. Dr. Klimis-Zacas, sağlık için yararlı etkilerin görülmesi adına günlük yarım ila bir su bardağı meyve tüketilmesini öneriyor.
Sarımsak
Sarımsak, allisin açısından zengin bir gıda maddesidir. Allisin, sarımsağın karakteristik kokusunu veren aynı zamanda kanserle mücadele etme yeteneğine sahip bir bileşiktir.
Çin’de mide kanseri yüksek oranda görülen bir bölgede 3000’den fazla kişi üzerinde yapılan bir çalışmada, yılda her 1 kilogram sarımsak tüketimi için kanser riskinin %17 oranında düştüğü belirlendi. Ünlü epidemiyolog Wen-Qing Li, bu miktarın haftada yaklaşık 5 diş sarımsağa eşdeğer olduğunu belirtiyor.
Mide kanseri, dünya çapında kanser kaynaklı ölümlerin başında yer alan bir hastalıktır. Hayvanlar üzerinde yapılan başka araştırmalar da sarımsak tüketimiyle kolorektal kanser gibi hastalıkların riskinin azalması arasında ilişkiler olduğunu göstermektedir.
Dr. Li, sarımsağı çiğ tüketmenin hem lezzetini koruduğunu hem de içindeki faydalı maddeleri etkin kalmasını sağladığını söyleyerek, sarımsağı ezip, zeytinyağı gibi yağlarla karıştırarak kullanmayı öneriyor.
The New York Times’tan “Belirli Gıdalar Gerçekten Kanser Riskini Azaltabilir mi?” başlıklı makaleden derlenmiştir.
“`
